Maqedoni: Kyçja e faktorit ndërkombëtar, e vonuar

Zërijeta Hajro Jajaga

Njohësit e marrëdhënieve ndërkombëtare e kanë cilësuar si “shumë të vonuar”, qëndrimin e Qeverisë së Maqedonisë të shprehur përmes ish ministrit të Punëve të Jashtme, Antonio Milloshovski, se vetëm përmes kyçjes direkte të forcave të mëdha ndërkombëtare mund të arrihet një zgjidhje e pranueshme për Maqedoninë dhe Greqinë rreth kontestit për çështjen e emrit.
 
Ata janë shprehur skeptik se deri në samitin e radhës së Aleancës Veri-atlantike do të mund të arrihet zgjidhje për çështjen e emrit.

“Po deklarata e Antonio Milloshovskit i cili është një njohës shumë i mirë i rrethanave ndërkombëtare që të involvohet një palë e tretë ndërmjetësuese duke aluduar në SHBA dhe shtetet e posaçme të BE paraqet një manovër politike përmes së cilës Maqedonia tregon se është e interesuar të ndërkombëtarizojë problemin bilateral që ka me Greqinë".
 
"Njëkohësisht dëshiron të involvojë shtetet e tjera në zgjidhjen e kontestit në fjalë por e gjihë kjo bëhet me idenë që këto shtete të involvohen si avokatë mbrojtës të interesave të Maqedonisë lidhur me gjetjen e një zgjidhje sa i përket kontestit për çështjen e emrit”, vlerëson Alajdin Demiri, ish dilomat.

Nga ana tjetër, Lubomir Fërçkovski ish ministër i Punëve të Jashtme, thotë se më në fund pas 9 vitesh zhgënjimi në kontuinitet sa i përket procesit të integrimit të vendit në strukturat euroatlantike, VMRO-DPMNE në krye me kryeministrin Nikolla Gruevski, e kanë kuptuar se pa kyçjen e drejtpërdrejtë të faktorit ndërkombëtarë pothuajse është e pa mundur të gjendet një zgjidhje e pranueshme për Maqedoninë dhe Greqinë rreth çështjes së emrit.

“E vetmja gjë që ka mbetur për t'u bërë sa i përket zgjidhjes së kontestit të emrit është që të luten SHBA dhe disa vende të rëndësishme të Bashkimit Evropian që të realizojnë një forum për zhvillimin e negociatave sepse realisht do pranuar se gjer më tani nuk ka pasur negociata mes Maqedonisë dhe Greqisë”, vlerëson Fërçkovski.
 
Ndryshe, Antonio Milloshovski ish-ministrër i Punëve të Jashtme, aktualisht deputet i VMRO-DPMNE-së, që kryesohet nga kryeministri Nikolla Gruevski është shprehur hapur lidhur me dallimet që kanë dy partnerët e koalicionit BDI dhe VMRO DPMNE në lidhje me kontestin e emrit në dy aspekte.
 
Sipas Milloshovskit njëra ka të bëjë më kërkesën e BDI që për të gjitha propozimet që bën ndërmjetësi i OKB-së të iniciohet debat publik, dhe aspekti tjetër ku janë të shprehura dallimet mes partnerëve të koalicionit qeverisës kanë të bëjnë me mënyrën e zgjidhjes së emrit, që sipas VMRO-DPMNE-së, duhet të përfshijë edhe referendum. 

Në këtë drejtim analisti shqiptar Alajdin Demiri vlerëson se bëhet fjalë për një tentim dëshpërues sepse në këtë pikë të acarimit të raporteve greko-maqedonase askush nuk do të marrë përsipër barrën e problemit të krijuar mes Maqedonisë dhe Greqisë meqë qendrat vendosëse janë të përfshira në zgjidhjen e këtij kontesti aq sa e lejon diplomacia ndërkombëtare.

“Tashti Maqedonia mundohet të fajësojë jo vetëm Greqinë por të fajësojë edhe shtetet tjera të cilat paraqiten si indolent në zgjidhjen e kontestit në fjalë. E në të vërtetë problemi është diku tjetër, përkatësisht Maqedonia asnjëherë seriozisht nuk është involvuar në zgjidhjen e këtij problemi, madje në forma të ndryshme ka dëshmuar se refuzon zgjidhjen e këtij problemi përmes antikvizimit që për diplomacinë ndërkombëtare janë sinjale shumë të qarta se çdo projekt serioz që do të çonte kah zgjidhja refuzohet”, shprehet Demiri.

Ndryshe, Antoni Milloshovski në një intervistë për Radion Evropën e Lirë është shprehur skeptik se deri në Samitin e NATO-s do të arrihet zgjidhje për emrin duke I hapur rrugë procesit të integrimit./rel